Tương truyền vào thế kỷ II TCN, khi nhà Hán xâm lược nước Nam Việt của nhà Triệu, thừa tướng nước Triệu là Lữ Gia, hay còn gọi là Nguyễn Triều Lệ, một vị tướng tài thuộc Phủ Nghệ An, nay là Thanh Hoá, thường lui quân về đây để tập hợp binh sĩ, tổ chức đánh giặc. Sau này để tưởng nhớ công lao của ông, vào thế kỷ XVIII người dân làng Nhân Mục Hạ, thuộc tổng Nhân Mục xưa, nay là thôn Hạ đã lập đền thờ Thừa tướng Lữ Gia.
Trãi qua nhiều biến thiên, thăng trầm của lịch sử, cùng thiên tai, bão lũ đền thờ bị tàn phá, hư hại gần hết. Năm 2005, trên nền đất cũ, Đình làng Hạ được cán bộ và Nhân dân trong thôn đóng góp xây dựng lại Đình làng và các đồ thờ tự. Từ dó hoạt động văn hóa tâm linh được duy trì và tổ chức 2 năm một lần. Thực hiện nếp sống văn minh trong tổ chức lễ hội, từ năm 2020 Lễ hội Đình làng Hạ được thống nhất tổ chức 5 năm một lần vào 2 ngày trung tuần tháng 10 âm lịch.
Trong 02 ngày diễn ra Lễ hội, ngoài phần tế lễ tại Đình làng các hoạt động như rước kiệu, tổ chức các trò chơi dân gian, giao lưu văn hóa, văn nghệ diễn ra xôi nổi.
Là một người con sinh ra và lớn lên tại mảnh đất thiêng liêng này, Lãnh đạo Công ty luôn ghi nhớ công lao của các bậc tiền nhân, những người đã gìn giữ và bồi đắp truyền thống văn hoá, lịch sử của quê hương. Thay mặt Công ty, Lãnh đạo đã có mặt tại Đền Thờ Thừa tướng Lữ Gia để thắp nén tâm nhang bày tỏ lòng biết ơn, tri ân sâu sắc đối với công đức của ngài – vị trung thần kiệt xuất đã cống hiến trọn đời cho quốc gia dân tộc.
Nhân dịp này, Công ty cũng xin gửi lời cảm ơn tới Ban Quản lý di tích và bà con Nhân dân thôn Hạ vì đã gìn giữ, trùng tu và duy trì các hoạt động văn hoá truyền thống của Đình – Đền làng Hạ qua nhiều thế hệ. Đây không chỉ là nơi sinh hoạt tâm linh, mà còn là biểu tượng tinh thần, gắn kết cộng đồng, nhắc nhớ con cháu hôm nay về cội nguồn, về đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”.
Công ty cam kết sẽ tiếp tục đồng hành, hỗ trợ cùng địa phương trong công tác bảo tồn, phát huy giá trị di tích, góp phần gìn giữ bản sắc văn hoá quê hương. Chúng tôi tin tưởng rằng với sự đoàn kết của Nhân dân và sự quan tâm của các cấp chính quyền, Lễ hội Đình làng Hạ và Đền thờ Thừa tướng Lữ Gia sẽ ngày càng được tôn tạo khang trang, trở thành điểm tựa tâm linh và là niềm tự hào của con em trong vùng.
Dân làng liên hoan sau 2 ngày tổ chức Lễ hội
BBT Hoàng Thành